Ngày 18: Cách đọc ký hiệu hợp âm nâng cao (sus, dim, aug)

Chào các bạn, đây là bài thứ 18 trong Chuỗi 45 ngày Lý thuyết Guitar cơ bản!

---

Sau khi đã quen với các hợp âm major, minor, và hợp âm 7, bạn sẽ bắt đầu gặp những ký hiệu lạ như sus2, sus4, dim, aug, v.v… Những hợp âm này được gọi là hợp âm nâng cao – vì chúng mở rộng hoặc thay đổi cấu trúc cơ bản, tạo ra màu sắc âm thanh đặc biệt, phong phú hơn rất nhiều.

---

I. Vì Sao Cần Học Hợp Âm Nâng Cao?

Thời điểm bạn chơi guitar khoảng vài tháng, đã có thể đệm hát 5–6 bài rồi, thì kiểu gì cũng sẽ có lúc bạn nhìn thấy những hợp âm “lạ hoắc” trong bài hát:

• Cadd9
• Asus2
• Gsus4
• Ddim
• Eaug

Lúc đầu mình nghĩ: “Ủa, cái này là gì? Có phải mình chưa học tới không? Mình chơi được không?” Thật ra, chúng không khó. Chỉ là một biến thể nhỏ của hợp âm quen thuộc, và thường chỉ khác 1 nốt. Nhưng 1 nốt đó lại mang đến màu sắc hoàn toàn khác cho cả hợp âm. Trước hết, các bạn có thể tham khảo bảng này để biết về Quãng:

Quãng	Số cung	Ví dụ	Âm thanh	Dùng trong
Quãng 2 trưởng	2	C → D	nhẹ, gần	sus2
Quãng 3 thứ	3	A → C	buồn	minor, dim
Quãng 3 trưởng	4	C → E	sáng, vui	major, aug
Quãng 4 đúng	5	C → F	căng vừa	sus4
Quãng 5 đúng	7	C → G	ổn định	major, minor
Quãng 5 giảm	6	B → F	căng, rợn	dim
Quãng 5 tăng	8	C → G#	treo, hồi hộp	aug

---

II. Hợp Âm sus (suspended)

📌 Ý nghĩa:

“Sus” = suspended = treo → Nghĩa là nốt quãng 3 (thường quyết định tính major/minor) bị thay bằng nốt khác, khiến hợp âm chưa rõ buồn hay vui, tạo cảm giác “lơ lửng, chờ được giải quyết”.

🔸 Cấu trúc:

• Sus2: Gốc + Quãng 2 trưởng + Quãng 5 đúng (Quãng 2 trưởng là khoảng cách 2 phím đàn (2 nửa cung) từ nốt gốc)
• Sus4: Gốc + Quãng 4 đúng + Quãng 5 đúng (Quãng 4 đúng là khoảng cách 5 phím đàn (5 nửa cung) từ nốt gốc)

🔸 Ví dụ:

• Dsus2 = D + E + A
• Dsus4 = D + G + A

→ Dsus2 nghe “mở”, sáng → Dsus4 nghe căng, như đang “chờ được thả ra”

📌Kinh nghiệm cá nhân:

Mình rất thích dùng sus4 khi kết bài — ví dụ: chơi D → Dsus4 → D — nghe vừa mềm, vừa có dư âm. Khi đệm mấy bài nhẹ nhàng như ballad, dùng sus là cách “nêm gia vị” rất hiệu quả mà không làm khó người hát.

---

III. Hợp Âm dim (diminished – giảm)

📌 Ý nghĩa:

“Dim” là viết tắt của diminished, tức là bị giảm. Hợp âm này có âm thanh rất căng thẳng, bất an, không ổn định – thường dùng để chuyển tiếp giữa các hợp âm chính.

🔸 Cấu trúc:

• Gốc + Quãng 3 thứ + Quãng 5 giảm (trong đó Quãng 3 thứ là khoảng cách 3 phím đàn (3 nửa cung) từ nốt gốc; Quãng 5 giảm là khoảng cách 6 phím đàn (6 nửa cung) từ nốt gốc)

📌 Ví dụ:

• Bdim = B + D + F
• Edim = E + G + Bb

🎧 Âm thanh:

Nghe sẽ “kịch tính”, hơi “rợn” – dùng nhiều trong nhạc phim, chuyển đoạn, hoặc làm màu sắc trong jazz.

📌 Kinh nghiệm cá nhân:

Lúc đầu mình rất sợ dim, vì bấm nó nghe “khó chịu”. Nhưng sau khi học cách dùng nó như hợp âm dẫn, mình thấy nó rất mạnh trong việc tạo cao trào. Ví dụ: C – C#dim – Dm → chuyển rất êm, rất thông minh.

---

IV. Hợp Âm aug (augmented – tăng)

📌 Ý nghĩa:

“Aug” = augmented = tăng → tức là quãng 5 được tăng lên nửa cung

🔸 Cấu trúc:

• Gốc + Quãng 3 trưởng + Quãng 5 tăng (như các bạn đã biết, Quãng 3 trưởng là khoảng cách 4 phím đàn (4 nửa cung), còn quãng 5 tăng là khoảng cách 8 phím đàn (8 nửa cung) tính từ nốt gốc)

📌 Ví dụ:

• Caug = C + E + G#
• Aaug = A + C# + F

🎧 Âm thanh:

Nghe “hồi hộp”, “hơi căng”, giống như bạn đang lên đỉnh điểm cảm xúc, nhưng không rơi xuống – dùng để gây tò mò, hoặc để “kết treo”.

📌 Kinh nghiệm cá nhân:

Aug là loại hợp âm ít gặp hơn, nhưng mỗi lần gặp là thấy “mới mẻ”. Mình hay dùng Caug ở cuối bài, rồi treo đó, không xuống C → cảm giác gợi mở, chưa kết thúc, rất hay dùng trong các bài kiểu chill lofi hoặc acoustic hiện đại.

---

V. Tổng Kết

Loại hợp âm	Tên đầy đủ	Âm thanh đặc trưng	Dùng khi nào?
sus2	suspended 2	mở, nhẹ, sáng	intro, ballad, đoạn nhẹ
sus4	suspended 4	căng, treo, chờ	kết đoạn, nhấn nhá
dim	diminished	tối, bất an, kịch tính	chuyển hợp âm, jazz, cao trào
aug	augmented	bí ẩn, hồi hộp, gợi mở	kết treo, nhạc chill hoặc sáng tác

---

Khi bạn nhìn thấy một hợp âm có vẻ “kỳ lạ”, đừng né tránh, mà hãy nghĩ rằng đó là cơ hội để thêm màu sắc cho bài nhạc của mình. Ban đầu có thể thấy hơi khó, nhưng bạn không cần nhớ tất cả ngay lập tức – chỉ cần mỗi tuần làm quen 1–2 hợp âm nâng cao, bấm thử, nghe thử, cảm nhận sự khác biệt. Âm nhạc không chỉ là đúng – sai. Nó còn là chuyện cảm giác. Và chính những hợp âm nâng cao này là thứ làm âm nhạc của bạn trở nên có chiều sâu và cá tính hơn.

---

Hẹn gặp các bạn ở bài tiếp theo!