
Bài 7.1: Màu sắc của từng bậc trong âm giai trưởng
- Đăng bởi mansolis
- Thể loại Series Lý Thuyết Scale Chuyên Sâu
- Ngày Tháng 7 25, 2025
- Ý kiến 1 bình luận
Chào các bạn, đây là bài thứ 7 trong Series Lý thuyết Scale chuyên sâu.
Hôm nay mình sẽ chia sẻ về màu sắc của từng bậc trong các âm giai (gồm âm giai trưởng và 3 âm giai thứ) nên mình sẽ chia bài 7 thành 4 nội dung nhỏ, và đây là bài 7.1!
Bài tiếp theo sẽ là màu sắc các bậc trong âm giai thứ tự nhiên, các bạn truy cập bên dưới nhé 👇
Làm thế nào để mỗi bậc của âm giai gợi nên một cảm xúc, một vai trò, và một chức năng riêng trong âm nhạc?
Giới thiệu: Không chỉ là nốt – mà là vai trò
Trong âm nhạc tonal, mỗi bậc của âm giai trưởng không chỉ là một cao độ. Nó là một “nhân vật” trong một hệ thống phân vai – nơi mỗi nốt mang trong mình một chức năng âm nhạc, một sắc thái cảm xúc, và một xu hướng chuyển động. Khi người chơi guitar hiểu được vai trò riêng biệt của từng bậc, việc sáng tạo giai điệu, hòa âm hay ngẫu hứng sẽ không còn là một trò chơi mò mẫm, mà trở thành một hành vi có định hướng. Mục tiêu của bài này là:- Giải thích màu sắc đặc trưng của từng bậc trong âm giai trưởng.
- Gắn từng bậc với hợp âm tương ứng và vai trò trong tiến trình.
- Trình bày các ví dụ cụ thể trên đàn guitar.
I. Tóm lược nhanh: Các bậc trong âm giai và hợp âm đi kèm
Âm giai trưởng gồm 7 bậc, ký hiệu bằng chữ số La Mã như sau:- I – bậc 1 (Tonic)
- ii – bậc 2 (Supertonic)
- iii – bậc 3 (Mediant)
- IV – bậc 4 (Subdominant)
- V – bậc 5 (Dominant)
- vi – bậc 6 (Submediant)
- vii° – bậc 7 (Leading Tone / Diminished)
- I: C – E – G → C major
- ii: D – F – A → D minor
- iii: E – G – B → E minor
- IV: F – A – C → F major
- V: G – B – D → G major
- vi: A – C – E → A minor
- vii°: B – D – F → B diminished
II. Vai trò và màu sắc của từng bậc
1. Bậc I – Tonic (Chỗ đứng vững chắc)
- Hợp âm: C major
- Chức năng: Nền tảng – trung tâm – điểm nghỉ
- Cảm xúc: Ổn định, khẳng định, “về nhà”
- Trên guitar: Hợp âm C (x32010)
- Trên giai điệu: Giai điệu kết thúc thường rơi vào nốt C (Đô)
2. Bậc ii – Supertonic (Sự dẫn dắt nhẹ)
- Hợp âm: D minor
- Chức năng: Chuẩn bị cho bậc V (dominant)
- Cảm xúc: Nhẹ nhàng, hơi u uẩn, chưa ổn định
- Trên guitar: Dm (xx0231)
- Trên tiến trình: thường đi ii → V → I
3. Bậc iii – Mediant (màu sắc trung tính, ít dùng)
- Hợp âm: E minor
- Chức năng: trung tính, đôi khi thay thế tonic
- Cảm xúc: lãng đãng, không rõ hướng
- Trên guitar: Em (022000)
- Trên tiến trình: iii → vi hoặc iii → IV → I
4. Bậc IV – Subdominant (bản lề chuyển động)
- Hợp âm: F major
- Chức năng: Dẫn đến dominant hoặc trở lại tonic
- Cảm xúc: mở rộng, tươi sáng, “đi xa khỏi nhà”
- Trên guitar: F (133211)
- Trên tiến trình: I → IV → V → I hoặc vi → IV → V
5. Bậc V – Dominant (căng thẳng hướng về tonic)
- Hợp âm: G major
- Chức năng: tạo căng thẳng – yêu cầu giải quyết về I
- Cảm xúc: căng, khẩn cấp, không thể ở lại
- Trên guitar: G (320003)
- Trên tiến trình: V → I (cadence chuẩn)
6. Bậc vi – Submediant (sâu, tình cảm, “ẩn tonic”)
- Hợp âm: A minor
- Chức năng: thay thế tonic (hòa âm song song), hoặc mở hướng mới
- Cảm xúc: nhẹ nhàng, buồn, nội tâm
- Trên guitar: Am (x02210)
- Trên tiến trình: I → vi → IV → V → I
7. Bậc vii° – Leading Tone (mong manh và kéo căng)
- Hợp âm: B diminished
- Chức năng: kéo rất mạnh về tonic, nhưng yếu đuối
- Cảm xúc: căng thẳng, không ổn định, “đòi giải quyết”
- Trên guitar: Bdim (x20101)
- Trong tiến trình: vii° → I (hiếm, thường thay bằng V7 → I)
Bảng tổng hợp vai trò của 7 bậc trong âm giai trưởng (ví dụ: C major)
Bậc | Nốt gốc | Hợp âm tạo ra | Chức năng hòa âm | Màu sắc cảm xúc | Hợp âm guitar | Xu hướng hòa âm thường gặp |
---|---|---|---|---|---|---|
I | C | C major | Tonic (trung tâm) | Ổn định, “về nhà”, khẳng định | C (x32010) | Kết thúc, điểm tựa chính |
ii | D | D minor | Tiền dominant | Nhẹ nhàng, chuẩn bị | Dm (xx0231) | ii → V → I |
iii | E | E minor | Trung gian, thay thế I | Lãng đãng, thiếu định hướng | Em (022000) | iii → vi hoặc iii → IV → I |
IV | F | F major | Subdominant | Mở rộng, đi xa khỏi tonic | F (133211) | I → IV → V |
V | G | G major | Dominant (căng thẳng) | Căng thẳng, hướng về tonic | G (320003) | V → I (kết câu, cadence) |
vi | A | A minor | Tonic song song (âm) | Trầm lắng, giàu cảm xúc nội tâm | Am (x02210) | I → vi → IV → V |
vii° | B | B diminished | Leading tone | Rất căng thẳng, bất ổn | Bdim (x20101) | vii° → I (hiếm, thường thay bằng V7) |
III. Kết luận: Biết vai – mới biết viết nhạc
Khi một người chơi guitar hiểu rõ vai trò của từng bậc trong âm giai, họ không còn bị lạc giữa các nốt nhạc. Thay vào đó, mỗi nốt trở thành một nhân vật – có hướng đi, có tính cách, có mục tiêu. Bài học này không chỉ giúp cho viết giai điệu và hòa âm, mà còn nâng cao cảm nhận âm nhạc và khả năng ứng tấu, dịch chuyển giữa các vùng màu sắc âm thanh.Bài tiếp theo sẽ là màu sắc các bậc trong âm giai thứ tự nhiên, các bạn truy cập bên dưới nhé 👇
Bạn cũng có thể như thế

Series: Giải Mã Thang Âm – Series Lý Thuyết Scale Chuyên Sâu
Tháng 7 9, 2025

Bài 1: Scale là gì? Phân biệt âm giai – hợp âm – mode
Tháng 7 9, 2025

Bài 2: Công thức xây dựng Major Scale: 2–2–1–2–2–2–1
Tháng 7 20, 2025
1 bình Luận