Ngày 27: Cảm Âm Theo Bass: Đoán Key bài hát Qua Nốt Trầm

Chào các bạn, đây là bài học thứ 27 trong Chuỗi 45 ngày Lý thuyết Guitar cơ bản!

---

Cảm Âm Theo Bass: Đoán Key Bài Hát Qua Nốt Trầm

Một trong những cách đơn giản và hiệu quả nhất để đoán giọng chính (key) của một bài hát là nghe nốt bass đầu tiên hoặc cuối cùng. Vì trong phần lớn các bài hát, bass sẽ “tiết lộ” âm chủ (tonic) – từ đó bạn có thể xác định key cực nhanh, dù chưa biết hợp âm đầy đủ. Đây là một kỹ năng nâng cao và các nhạc công chuyên nghiệp thường xuyên sử dụng cách này, vì nó nhanh, và “ngầu” ^^. Vậy thì chúng ta cùng bắt đầu bài học ngày hôm nay nhé!

---

I. Vì Sao Nốt Bass Giúp Đoán Key?

Trong một bài hát, người nhạc sĩ có thể sáng tác ra muôn vàn giai điệu, hòa thanh… triển khai theo nhiều hướng khác nhau, nhưng chung quy lại, bài hát đó cũng phải “quay về nhà”, quay về hợp âm chủ, nốt chủ (tonic). Một bài hát thường sẽ có 06 hợp âm (gồm 3 trưởng và 3 thứ), trong 06 hợp âm đó sẽ có 1 hợp âm là hợp âm “nhà”, mang màu sắc ổn định, thoải mái, “đã được giải quyết”. Ví dụ: trong Giọng C có 06 hợp âm: C, G, Am, Em, F, Dm (trong đó hợp âm C là hợp âm gốc, là nhà, nghe rất ổn định, rất “quay về nhà”). Mỗi hợp âm lại có chứa 1 nốt Bass, đây là nốt rất mạnh, quyết định tính chất của hợp âm đó (có khi chỉ cần chơi nốt này mà không cần chơi các nốt khác mà nghe vẫn hay). ➔ Vậy thì việc đoán giọng của một bài hát thực chất là công việc tìm ra nốt Bass của hợp âm Tonic, biết được nốt tonic là gì, thì đó chính là giọng của bài hát đó.

---

II. Cách Nghe Nốt Bass Để Đoán Key

✅ Bước 1: Nghe bất kì một giai điệu nào (thường là câu đầu tiên)

• Ngân nga giai điệu “um” và đẩy nó về nhà, giống như việc hát đoạn kết của bài hát vậy.
• Dùng tay dò nốt Bass trên dây 6 và dây 5 để phù hợp với âm “um về nhà” khi đã xác định được ở trên.
• Xác định tên nốt → đó chính là âm chủ của key (nhưng chưa biết là trưởng hay thứ).

---

✅ Bước 2: So sánh cảm xúc của giai điệu

• Nếu nghe vui, trọn vẹn → khả năng là trưởng
• Nếu nghe buồn, trầm → có thể là thứ

Gợi ý: Sau khi đã tìm ra được nốt tonic, có một vấn đề mà chúng ta hay mắc phải là việc ngân nga giai điệu “về nhà” sẽ dắt chúng ta một là tìm được nốt hợp âm trưởng (nếu bài hát vui), hoặc là tìm được  nốt của hợp âm thứ (nếu bài hát buồn). Vậy thì các bạn sẽ phải có thêm một bước nữa là xác định trưởng và thứ. Việc xác định trưởng thứ khá đơn giản, vì trưởng và thứ cách nhau 3 nửa cung (3 ngăn đàn). Nếu bạn nghi ngờ nốt tìm được là của hợp âm trưởng, bạn thử lùi lại 3 ngăn đàn, thì nốt đó là nốt thứ song song của nốt tonic trưởng. Còn nếu bạn nghi ngờ nốt gốc tìm được là nốt của hợp âm thứ, thì đi lên 3 ngăn đàn, nốt đó là nốt trưởng song song của tonic thứ. Chơi 2 nốt này lên cùng lúc, xem thử nó có “khớp” với giai điệu bài hát hay không, nếu khớp thì bạn đã tìm được chính xác giọng của bài hát rồi đó!

---

✅ Bước 3: Kiểm tra lại bằng hợp âm

Khi đã đoán được key, thử chơi 1 vòng hợp âm phổ biến của key đó, ví dụ:

Key	Vòng I–V–vi–IV
C	C – G – Am – F
G	G – D – Em – C
A	A – E – F♯m – D

→ Nếu bài hát “khớp” với vòng này → giọng bạn đoán là chính xác

---

V. Tổng Kết

Nghe nốt bass là cách nhanh, chính xác và logic để:

• ✅ Đoán key bài hát bằng tai
• ✅ Bắt đúng hợp âm chủ
• ✅ Hiểu được cảm xúc nền của bài hát

Hãy luyện tai nghe bass mỗi ngày, đặc biệt ở phần kết bài – bạn sẽ dần cảm được giai điệu, giọng, và cả vòng hợp âm.

---

👉 Hẹn gặp các bạn ở bài học tiếp theo!