Ngày 25: Cách nghe và đoán giọng chính (key) của bài hát

Chào các bạn, đây là bài học thứ 25 trong Chuỗi 45 ngày Lý thuyết Guitar cơ bản!

---

Cách Nghe Và Đoán Giọng Chính (Key) Của Bài Hát

Trong đệm hát và cảm âm, việc đầu tiên bạn nên làm là xác định giọng chính (key) của bài hát. Một khi bạn biết bài ở giọng C, G, hay Em, bạn sẽ dễ dàng đoán được các hợp âm còn lại trong bài. Nói cách khác, giọng chính là “mái nhà” mà mọi hợp âm trong bài đang xoay quanh.

---

I. Giọng (Key) Là Gì?

Giọng (hay còn gọi là tông) là nền âm nhạc chính của bài hát, nơi mà các hợp âm và giai điệu được xây dựng quanh đó. 📌 Ví dụ:

• Bài ở giọng C → các hợp âm sẽ nằm trong thang âm C (F, G, Am, Em, Dm)
• Bài ở giọng G → các hợp âm sẽ nằm trong thang âm G (C, D, Em, Bm…)

---

II. Dấu Hiệu Nhận Biết Giọng Chính

✅ 1. Hợp âm đầu tiên (hoặc cuối bài) thường là hợp âm chủ (I)

Hầu hết các bài hát đều bắt đầu hoặc kết thúc bằng hợp âm chủ – hợp âm chính của giọng. 📌 Ví dụ:

• Bài bắt đầu bằng C → có thể ở giọng C major
• Bài kết thúc bằng Am → có thể ở giọng A minor

🧠 Mẹo cá nhân: Hát câu cuối rồi “nghe xem” hợp âm nào làm bạn cảm thấy trọn vẹn, thoả mãn — đó rất có thể là hợp âm chủ.

---

✅ 2. Nghe giai điệu “kết thúc” ở nốt nào

Câu hát hoặc đoạn nhạc thường kết thúc ở nốt gốc (tonic) của giọng. 📌 Ví dụ: Giai điệu kết thúc ở G → khả năng cao là giọng G Nếu nốt cuối là A và bài có cảm xúc buồn → có thể là A minor

---

✅ 3. Sử dụng mẫu âm giai thế tay thứ 3 (công cụ rất mạnh)

Đây là cách rất hay để xác định tone chủ đối với các bạn là người mới. Đầu tiên các bạn sẽ chạy cho mình mẫu hình sau: Đây là mẫu hình âm giai (thế tay thứ 3 của C trưởng). Các bạn sẽ chạy lần lượt từ đầu đàn đến cuối đàn mẫu này, mỗi lần dịch lên nửa cung, và nghe thử xem giai điệu bài hát có “khớp”, “hài hòa” với các nốt được chơi trực tiếp hay không. Và khi đã cảm thấy khớp rồi, thì nốt ở vị trí thứ 8 – chính là âm chủ của bài hát (nếu bài hát vui, còn gọi là giọng trưởng), còn nếu bài hát ở giọng buồn (thứ) thì nốt âm chủ là nốt thứ 6. Còn việc xác định vị trí dây nào là nốt gì thì các bạn chỉ cần đơn giản sử dụng lý thuyết cung và nửa cung thì sẽ xác định được ngay thôi. Đây là cách xác định tone chủ dành cho các bạn là người mới, vì vậy cách này không thể nhanh được, chỉ áp dụng khi các bạn muốn “thử tai” của các bạn, còn sau này có nhiều kĩ thuật khó, phức tạp hơn để tìm ra tone chủ (trong thời gian ngắn) thì mình sẽ hướng dẫn ở những bài sau.

---

III. Dùng Tai + Dụng Cụ Hỗ Trợ

Dù cảm âm là mục tiêu, nhưng ban đầu bạn có thể dùng app hỗ trợ để kiểm tra:

• 🎧 Tuner app (Yousician, Chord AI, Chordify) → đoán key
• 🎶 GuitarTuna (chế độ chords) → dò từng hợp âm
• 🎹 Piano hoặc guitar thật → đánh và nghe “độ khớp”

👉 Vừa nghe, vừa thử tay → giúp tai bạn “ghi nhớ âm thanh của từng giọng” theo thời gian

---

IV. Tổng Kết

Cảm âm không phải là một kĩ năng cao siêu, thần thánh, chỉ dành cho các nghệ sĩ lớn, nhạc công chuyên nghiệp. Cảm âm là kĩ năng dành cho tất cả mọi người, đặc biệt là những người kiên nhẫn, chịu khó, kỉ luật lắng tai nghe. Lý thuyết suy cho cùng cũng để áp dụng, dẫn lối cho thực hành, vì vậy, nếu muốn giỏi cảm âm, các bạn phải thường xuyên suy nghĩ đến lý thuyết khi chơi guitar, đừng chỉ cầm đàn lên và “nghịch” những bài hát đã biết, đã thuộc làu vòng hợp âm. Hãy chơi những bài hát lạ hơn, đoán xem tone chủ là gì, chơi những hợp âm gì, mình tin là nếu tập luyện kiên trì, việc cảm âm của các bạn sẽ đến rất tự nhiên, thời gian càng ngày càng rút ngắn, có thể tính bằng s, bằng tíc tắc. Chúc các bạn tập đàn vui vẻ!

---

👉 Hẹn gặp lại các bạn ở bài tiếp theo!