Ngày 23: Giới thiệu Circle of Fifths (vòng tròn quãng 5)

Chào các bạn, đây là bài học thứ 23 trong Chuỗi 45 ngày Lý thuyết Guitar cơ bản!

---

Giới Thiệu Circle of Fifths (Vòng Tròn Quãng 5)

Nếu bạn muốn hiểu sâu hơn về âm nhạc – không chỉ “chơi theo tai” mà còn phân tích, viết nhạc, phối hợp hợp âm đúng và hay, thì bạn cần biết đến Circle of Fifths – hay còn gọi là Vòng tròn quãng 5. Đây là một trong những công cụ nhạc lý trực quan và mạnh mẽ nhất, giúp bạn:

• Xác định nhanh các hợp âm trong cùng một giọng (key)
• Chuyển tông dễ dàng (modulation)
• Ghi nhớ thứ tự dấu hóa (#/♭)
• Hiểu mối quan hệ giữa các âm giai

---

I. Vòng Tròn Quãng 5 Là Gì?

Circle of Fifths là hình tròn gồm 12 nốt nhạc, sắp xếp theo quãng 5 đúng theo chiều kim đồng hồ. 👉 Quãng 5 đúng = cách 7 nửa cung 📌 Ví dụ:

• Từ C → G (7 nửa cung)
• G → D → A → E → B → F♯ → C♯ → … → Đó là phía phải (dương – nhiều dấu #)

Ngược chiều kim đồng hồ là quãng 4 đúng (tức lùi lại quãng 5):

• C → F → B♭ → E♭ → A♭ → D♭ → G♭ → Đó là phía trái (âm – nhiều dấu ♭)

---

II. Bố Cục Của Vòng Tròn

• 12 giờ (đỉnh vòng): C major (không có dấu)
• Di chuyển mỗi bước sang phải → tăng thêm 1 dấu thăng (#)
• Di chuyển mỗi bước sang trái → tăng thêm 1 dấu giáng (♭)

Vị trí	Giọng trưởng	Dấu hóa
12h	C	0
1h	G	1♯
2h	D	2♯
3h	A	3♯
…	…	…
11h	F	1♭
10h	B♭	2♭
…	…	…

---

III. Mỗi Giọng Có Bộ Hợp Âm Riêng

Từ vòng tròn quãng 5, bạn có thể xác định các hợp âm chính trong 1 giọng (key) chỉ với một cái nhìn: 📌 Ví dụ: Giọng C major

• I = C
• IV = F (bên trái 1 ô)
• V = G (bên phải 1 ô)

→ Tạo thành vòng quen thuộc: C – F – G (Đây là bộ hợp âm trưởng của Giọng C) 📌 Giọng G major:

• G – C – D

📌 Giọng D major:

• D – G – A

👉 Bạn chỉ cần nhớ:

• Giữa = bậc I
• Trái 1 ô = IV
• Phải 1 ô = V

---

IV. Circle of Fifths Còn Dùng Để Làm Gì?

✅ Chuyển tông (modulation): Muốn tăng hoặc giảm tông bài hát? → Chuyển sang giọng gần đó trong vòng tròn ✅ Soạn nhạc/bắt hợp âm bằng tai: Nghe bài đang ở C → xem G, Am, F có nằm trong vòng không ✅ Viết vòng hợp âm nhanh và đúng: Nhìn 1 vòng – biết ngay bậc I–IV–V–vi để viết chord progression chuẩn ✅ Phân tích nhạc lý chuyên sâu: Hiểu vì sao bài hát lại chuyển giọng từ Em sang G, hoặc F sang Bb

---

V. Kinh nghiệm Cá Nhân

Mình từng thấy Circle of Fifths lần đầu và… bỏ qua, vì nhìn nó “rối”. Nhưng khi đã tìm hiểu về công năng của vòng tròn này thì mình cũng vỡ ra nhiều thứ, không chỉ xác định nhanh bộ hợp âm cần dùng mà nó còn là bộ công cụ rất mạnh để sau này ứng biến các vòng hòa thanh hay, sáng tạo, đồng thời cũng có thể áp dụng để xác định một hợp âm gồm những nốt nào, dịch tone…

---

VI. Tổng Kết

Circle of Fifths là “bản đồ nhạc lý” cho người chơi nhạc:

• ✔️ Hiểu được các giọng (key)
• ✔️ Biết chọn hợp âm phù hợp
• ✔️ Dễ dàng viết vòng hợp âm hoặc chuyển tông
• ✔️ Ghi nhớ dấu hóa và cấu trúc âm giai nhanh hơn

Học vòng tròn quãng 5 không chỉ dành cho nhạc sĩ chuyên nghiệp – nó giúp cả người đệm hát bình thường đệm đúng, đệm hay, và đệm thông minh hơn.

---